مدینه یا مدینهالنبی نام شهری است در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان قرار دارد.
این شهر در شمال ریاض و در میانه نجد قرار گرفته و آب‌وهوایی خشک و بیابانی با تابستان‌های داغ و زمستان‌های سرد دارد.
این شهر پیش از هجرت پیامبر اسلام به آن، «یثرب» نام داشت، که با ورود پیامبر، آن را «مدینه النبی» نامیدند.
شهر مدینه در شمال غربی شبه جزیره‌ی عربستان و در شمال شهر مکه مکرمه واقع شده است. از غرب و شرق به وسیله حرّه‌ها(سنگلاخ) محاصره شده است. و چندین کوه (کوه احد در شمال و کوه عیر در جنوب و کوه جمارات در غرب ) در مدینه واقع است. ورود پیامبر به مدینه و تاسیس مسجدالنبی
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه واله ، پس از ترک قبا به خانه ابو ایوب در یثرب (مدینه) وارد و به برکت حضور ایشان، مادر ابو ایوب که نابینا بود شفا یافت و بینا گردید. پیامبر پس از ورود به مدینه، زمین کنار منزل ابو ایوب را که متعلق به دو یتیم به نام سهل و سهیل بود خریدند و بنای مسجدالنبی را گذاشتند. که این مسجد مرکز حکومت اسلامی گردید. مساحت مسجدالنبی و صحن های اطراف آن در حال حاضر حدود 135 هزار متر مربع و گنجایش حدود یک میلیون نمازگزار را دارد.
قسمت های تاریخی داخل مسجدالنبی
ستونهای مسجد
ستون محلقه : نزدیک محراب فعلی بوده و برای معطر کردن فضای مسجد عود بر آن می سوزاندند.
ستون عایشه: ستونی است در مسجدالنبی نزدیک قبر مطهر و محراب پیامبر گرامی اسلام.
ستون سریر : مسلمانان شبها در کنار آن می نشستند و مشغول ذکر و عبادت می شدند.
ستون محرس: حضرت علی علیه السلام در کنار این ستون می ایستادند و از پیامبر اسلام محافظت می کردند.
ستون وفود : کنار این ستون محل دیدار پیامبر با گروهها و قبایل و هیئات های اعزامی از سایر بلاد بوده است.
ستون حنانه : پیامبر خدا هنگام سخنرانی به درختی که کنار محراب بود تکیه می دادند و از آن به عنوان منبر استفاده می کردنند.
ستون توبه: محلی است که توبه ابولبابه که به مسلمانان و پیامبر خیانت کرده بود با استغاثه بخشیده شد.
از دیگر مناطق زیارتی شهر مدینه می توان به موارد زیر اشاره کرد: خانه و مرقد مطهر پیامبر ( حجره طاهره )
پیامبر هنگام بنای مسجدالنبی دو اطاق برای همسران خود سوده و عایشه در کنار مسجد ازخشت و درخت خرما بنا کردند که اکنون قبر شریف پیامبر در آنجا واقع است.. خانه حضرت فاطمه زهرا”س”
خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها پشت خانه عایشه بود و درب خانه علی علیه السلام کنار ستونهای وفود و حرس قرار داشت. روضه النبی
از خانه پیامبرصلی الله علیه واله تا خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها به سمت شمال و تا منبر پیامبر از سمت غرب در مسجدالنبی محل روضه است. پیامبر فرمودند: بین منزل و منبر من باغی از باغهای بهشت است و به روایتی، قبر مطهر حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در این مکان و به روایتی دیگر در قبرستان بقیع می باشد. منبر پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه واله
اولین منبری که برای پیامبر صلی الله علیه واله ساخته شد، سکویی از گل بود که پیامبر بر روی آن سخنرانی میکردند، ولی اکنون منبری یکپارچه از سنگ مرمر نفیس، که حدود 400 سال پیش ساخته شده به جای منبر پیامبر نصب گردیده است. ایوان صفه (محل اصحاب صفه)
به علت افزایش مهاجران به مدینه در آن زمان رسول خدا دستور دادند در کنار مسجدالنبی برای تهیدستان ایوان سقف داری بسازند تا آنان در آنجا سکونت کنند. در میان این گروه افرادی چون بلال، سلمان فارسی، عمار یاسر و مقداد به چشم می خوردند. تعداد این افراد، 70 تا 100 نفر ذکر شده است. برای این افراد که آنها را اصحاب صفه میگویند، کلاسهای سواد آموزی برگزار میگردید و آنان همیشه در صف اول نماز جماعت و میدانهای جنگ حاضر بودند. قبرستان بقیع
قبرستان بقیع مدفن امامان و بزرگان دین واصحاب رسول خداست.
امام حسن مجتبی علیه السلام، امام زین العابدین علیه السلام، امام محمد باقر علیه السلام، امام جعفر صادق علیه السلام، عموی پیامبر (عباس ابن عبدالمطلب)، فاطمه بنت اسد مادر امام علی علیه السلام، دختران پیامبر (رقیه ، زینب ، ام کلثوم )، همسران پیامبر، اسماعیل (فرزند امام جعفر صادق)، تعدادی از شهدای احد، حلیمه دایه پیامبر، ام البنین (مادر حضرت ابوالفضل العباس)، وبنا بر روایاتی قبر مخفی شده حضرت فاطمه الزهرا”س”در این مکان می باشد.. بقیع در نیم قرن گذشته، گنبد و بارگاه داشته، که به دستور مفتی های سعودی، تخریب گردیده است. بیت الاحزان
در کنار بقیع درختی بود، که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها همراه حسن و حسین علیه السلام به آنجا می آمدند و در فراق مرگ پدرشان و مظلومیت حضرت علی علیه السلام گریه می کردند. این مکان به بیت الاحزان معروف بود. کوه احد یا جبل احد
محل جنگ احد و محل شهادت و دفن حمزه سیدالشهداء عموی گرامی پیامبر و محل زخمی شدن پیامبر گرامی اسلام و شکستن پیشانی و دندان آن حضرت و زخمی شدن حضرت علی ابن ابی طالب علیه السلام و محل دفن تعدادی از شهدای جنگ احد، می باشد.. مسجد قبلتین (ذو القبلتین)
یهودیان، مسلمانان را سرزنش می کردند که پیامبر شما بر قبله یهود، بیت المقدس نماز می خواند.پیامبر اسلام سر به آسمان بلند کردند و از خدا خواستند که مسلمانان را از سرزنش یهود و دشمنان اسلام نجات دهد. تا اینکه در روز دوشنبه 15 رجب سال دوم هجری، زمانی که پیامبر نماز ظهر را در این محل به جا می آوردند، آیات تغییر قبله بر آن حضرت نازل شد و این فرمان باعث خوشنودی پیامبر و مسلمانان گردید و از آن به بعد مسلمین رو به کعبه نمازخواندند. مسجد شجره – ذوالحلیفه (ابیارعلی)
مسجد شجره در مسیر خروج از مدینه به طرف مکه، و در منطقه ابیار علی می باشد و محل احرام و میقات کسانی است که از مدینه عازم حج یا عمره می شوند. پیامبر گرامی اسلام بارها از این مسجد، محرم شدند و به طرف مکه رفتند.. مساجد سبعه
محل جنگ خندق یا احزاب می باشد که مسجدعلیعلیه السلام، مسجد فاطمه سلام الله علیها، مسجد فتح و مسجد سلمان در آن منطقه است. در سالهای اخیر، حکومت سعودی، دست به تخریب این مساجد زده، تا یک مسجد جدید در آن منطقه احداث نماید..
مساجد دیگر مدینه
مسجد غمامه
مسجد علی ابن ابی طالب علیه السلام
مسجد مباهله یا مسجد الاجابه
مسجد ابوذر غفاری
مسجد فضیخ
مسجد ردالشمس
مشربه ام ابراهیم
