شهر مکه در کشور عربستان سعودی واقع شده است.از سمت شمال به مدینه از جنوب به یمن.از شرق به نجد و ریاض و از غرب هم به جده و دریای سرخ واقع می شود.
ارتفاع شهر مکه از سطح دریا330متر است. از نظر آب وهوایی مکه هوای گرم وبسیار طاقت فرسایی دارد.درجه حرارت هوا بین 18 تا 50 درجه در زمستان و تابستان متغییراست. ورطوبت هوا تا حدود 90% می باشد.
مکه با 400 هزار نفر جمعیت بزرگترین شهر عربستان به شمار می آید.
از مهمترین اماکن زیارتی شهر مکه کعبه است.
زمان بنای کعبه به درستی روشن نیست ولی طبق بعضی از روایات خانه کعبه از زمان حضرت آدم علیه السلام بنا شده بود.
در مجموع حدود 10 بار کعبه بازسازی اساسی شده است که یکی از این دفعات به دست حضرت ابراهیم و پسرشان حضرت اسماعیل علیهما السلام بوده است.
خانه کعبه ساختمان چهار گوشه مسقفی است در داخل مسجد الحرام که نمای ظاهری آن را سنگ های مایل به رنگ خاکستری تشکیل می دهد و در تمام مدت سال با پرده های سیاه که حاشیه پایینی آن با نخ های طلایی قلاب دوزی شده است پوشیده شده است.
خانه کعبه 15 متر ارتفاع دارد.
هر یک از چهار ضلع خانه خدا به «چهار رکن» موسوم است.
رکن شمالی را «عراقی» , رکن غربی را «شامی» , رکن جنوبی را «یمانی» و رکن شرقی را «اسود» می نامند.
حجر الاسود یا سنگ سیاه : از اجزای مقدس مسجد الحرام است و در رکن اسود و در بلندی ۵٫۱ متری قرار دارد.
ملتزم : قسمتی از دیوار و پایین دیوار کعبه را که در یک سوی آن حجرالاسود ودر سوی دیگرش درب کعبه قرار دارد، «ملتزم» مینامند.
مستجار : محلی در پشت درب کعبه، کمی مانده به رکن یمانی، مقابل ملتزم و در سوی دیگر کعبه، دیوار کنار رکن یمانی را «مستجار» مینامند.
شاذروان همان برآمدگیهایی است که در اطراف کعبه قرار دارد و آن بخشی از کعبه است که توسط قریش از ساختمان کعبه کاسته شد و اکنون همانند پوششی اطراف خانه را در برگرفتهاست.
حطیم : مساحت میان حجرالاسود و زمزم و مقام ابراهیم و قسمتی از حجر اسماعیل را “حطیم” میگویند. از مکانهای محترم در مسجدالحرام است و مردم در این قسمت برای دعا جمع میشوند .
حجر اسماعیل فضایی است میان کعبه و دیواری نیمدایره به عرض حدود ۱۰ متر که از رکن عراقی تا رکن شامی را شامل میشود. دیواری است با بلندی ۳۰ / ۱ متر که قوسی شکل است. حجر اسماعیل یادگار زمان حضرت ابراهیم و اسماعیل و مدت زمانی پس از بنای کعبه است و قدمت و پیشینه آن به زمان بنای کعبه به دست حضرت ابراهیم میرسد.
ناودان رحمت یا «ناودان طلا» : ناودانی از طلاست که بر بام کعبه نصب شده و به سمت حجر اسماعیل است. هرگاه باران بر بام کعبه ببارد، آب از ناودان در این فضای حجر اسماعیل میریزد. به اعتقاد مسلمانان، اینجا مدفن اسماعیل و مادرش هاجر و بسیاری از پیامبران است. گویند آن را نخست حجاج بن یوسف ثقفی نهاد تا آب باران بر بام خانه جمع نشود. در روایت آمدهاست که دعا در زیر ناودان کعبه پذیرفته است.
مقام ابراهیم : به محل ایستادن حضرت ابراهیم میگویند و سنگی است به طول و عرض ۴۰ سانتیمتر و بلندی تقریبی ۵۰ سانتیمتر که جای پای حضرت ابراهیم روی آن است و مقابل درب کعبه قرار دارد.
مناطق زیارتی شهر مکه عبارت اند از: صفا و مروه صفا و مروه نام دو کوهی است که در مسعی قرار دارد و در موسم حج، حاجیان هفت بار فاصله میان آن دو را طی میکنند.
حِرا
در شمال مکه کوهی است بلند، مشرف بر منا به نام کوه نور که در دامنه جنوبیاش به فاصله 160 متری از قله آن، غاری است به نام «حرا» و یکی از مکانهای مقدس شهر مکه است. حضرت محمد صلی الله علیه وآله پیش از بعثت، در آنجا با خدا خلوت میکردند..
غار ثور
کوه ثور در سه کیلومتری جنوب شهر مکه و در جنوب منطقهای به نام «مسفله» قرار دارد که غار ثور بر روی آن واقع است. این غار به ثور بن عبد مناف منسوب بوده و پیامبر صلی الله علیه وآله هنگام هجرت به طرف مدینه، سه شبانه روز در آن پنهان شدند و خداوند با بستن تار عنکبوت بر دهانه غار، آن حضرت را از شر مشرکان نگاه داشت..
شعب ابی طالب
شعب ابی طالب، یا شعب علی، جایی است که مشرکان مکه پیامبر صلی الله علیه وآله و بنی هاشم را حدود سه سال در آنجا محصور کردند و مردم را از دیدار و معامله با آنان منع نمودند.
دار ارقم
این همان منزلی است که پیامبر صلی الله علیه وآله و مسلمانان نخستین، در آغاز اسلام، پنهانی در آنجا جمع میشدند و خدا را عبادت میکردند.
زادگاه رسول خدا صلی الله علیه وآله
رسول خدا صلی الله علیه وآله در خانهای، در شعب ابی طالب چشم به جهان گشود.
عرفات
صحرایی است که هر حاجی باید از ظهر روز نهم ذوالحجه تا غروب شرعی آن روز، در این صحرا به قصد قربت اطراق نماید.
مشعر الحرام
مشعر یا مزدلفه جایی است که حاجیان پس از عرفات بدان جا میروند و تا سر زدن آفتاب در آن میمانند.
منا
جایی است که حاجیان از طلوع خورشید روز دهم تا ظهر روز دوازدهم – جز ساعاتی که اجازه داده شده – باید آنجا را ترک نکنند و در آن مکان بمانند.
جمرات
حاجیان روزهای 10 تا 12 به طرف ستونهای سنگی هر یک از جمرهها سنگ پرتاب میکنند.
مساجد مهم مکه :
مسجد الحرام
مسجد تنعیم
مسجد جن-مسجدخیف
مسجد شجره-مسجد نمره
مسجد معرس-مسجدجعرانه
مسجد ذوالحلیفه
قبرستان ابو طالب